Tổng hợp: Bình An

Nhắc đến Hội An, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến một công trình biểu tượng: Chùa Cầu – ngôi chùa nằm trên chiếc cầu cổ kính, được in trang trọng trên tờ tiền polymer 20.000 đồng. Đây không chỉ là một thắng cảnh độc đáo, mà còn là điểm giao thoa của lịch sử, văn hóa và tâm linh, nơi bất cứ ai khi đến Hội An đều mong một lần được dừng chân.

1. Dấu ấn lịch sử từ thế kỷ XVII

Chùa Cầu còn được gọi là chùa Cầu Nhật Bản, bởi công trình này được xây dựng vào đầu thế kỷ XVII bởi các thương nhân người Nhật. Ban đầu, đây là cây cầu gỗ bắc ngang một con lạch nhỏ trong khu phố cổ, nhưng đến năm 1653, người dân dựng thêm phần chùa nối liền vào lan can phía Bắc, từ đó có tên gọi quen thuộc là “Chùa Cầu”.

Theo truyền thuyết, cây cầu mang ý nghĩa như thanh kiếm chắn ngang lưng thủy quái Namazu – quái vật có thân trải dài từ Ấn Độ, qua Việt Nam đến Nhật Bản – để ngăn nó quẫy đuôi gây động đất. Câu chuyện dẫu mang màu sắc huyền thoại, nhưng đã góp thêm lớp nghĩa tâm linh, khiến Chùa Cầu trở thành điểm tựa niềm tin cho cộng đồng cư dân phố Hội.

Chùa Cầu (Hội An). ảnh sưu tầm.
Chùa Cầu (Hội An). Ảnh sưu tầm.

2. Kiến trúc thượng gia hạ kiều

Chùa Cầu được xây dựng theo kiểu thượng gia hạ kiều – trên là chùa, dưới là cầu. Toàn bộ kết cấu bằng gỗ, sơn son chạm khắc công phu, dài khoảng 18m, rộng chừng 3m. Mái ngói cong uyển chuyển như cầu vồng, tựa một nét chấm phá duyên dáng giữa lòng phố cổ.

Kiến trúc ở đây là sự hòa quyện tinh tế của ba nền văn hóa: Nhật Bản – Trung Hoa – Việt Nam. Trên cửa chính có treo tấm biển gỗ “Lai Viễn Kiều” do chúa Nguyễn Phúc Chu đặt năm 1719. Ngôi chùa nhỏ quay mặt về phía sông, tách biệt với phần cầu bởi lớp vách gỗ, tạo nên không gian vừa trang nghiêm vừa gần gũi.

Trải qua nhiều lần trùng tu (1817, 1865, 1915, 1986), nhiều chi tiết Nhật Bản xưa đã mai một, nhưng Chùa Cầu vẫn giữ được hồn cốt độc đáo. Năm 1990, nơi đây được công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.

Nơi thờ
Nơi thờ Bắc Đế Trấn Vũ tại chùa Cầu. Ảnh sưu tầm.

3. Nét tâm linh độc đáo

Mắt cửa: Ngay lối vào chùa có đôi “mắt cửa” bằng gỗ chạm trổ tinh xảo, biểu tượng văn hóa tâm linh Hội An, mang ý nghĩa bảo hộ gia đình, xua đuổi tà ma và đem lại bình an.

Tượng chó đá và khỉ đá: Hai con vật linh thiêng đặt ở đầu chùa, gắn với niềm tin về sự trấn giữ, mang lại may mắn, ngăn điều dữ.

Thờ Bắc Đế Trấn Vũ: Dù gọi là “chùa”, nơi đây không thờ Phật mà thờ thần Bắc Đế Trấn Vũ – vị thần bảo hộ, đem lại sự yên vui cho dân chúng. Người dân và du khách thường tìm đến để cầu an, cầu bình yên trong tâm hồn.

Trải qua bao lớp bụi thời gian, Chùa Cầu vẫn vững chãi như chứng nhân của lịch sử Hội An. Nét đẹp trầm mặc, linh thiêng mà thanh thoát khiến nơi đây trở thành “trái tim” phố Hội trong lòng người dân và du khách.

Không chỉ hiện diện trong đời sống tinh thần, Chùa Cầu còn được in hình trên tờ tiền 20.000 đồng – minh chứng cho giá trị đặc biệt của di sản này đối với văn hóa dân tộc.

Đến Hội An, đừng quên một lần bước qua cây cầu hơn 400 năm tuổi, để chạm vào không gian nơi quá khứ và hiện tại gặp nhau, để lắng nghe tiếng thì thầm của lịch sử, và để tìm cho mình chút bình yên giữa nhịp đời hối hả.

*Bắc Đế Trấn Vũ còn được gọi là Huyền Vũ Thánh Quân, Chân Vũ Thánh Quân, Bắc Cực Hữu Thánh Chân Nhân, là một trong những vị Thần lớn được tôn sùng trong Đạo giáo của Trung Quốc. 

Một số hình ảnh chùa Cầu:

 

Tổng hợp: Bình An