Màu - ẩn dụ biểu niệm

Tác giả: Trí Tâm

Từ chối lối diễn hình mô tả sự thật vật lý như mắt nhìn để tập trung đi tìm tiếng nói tự thân của màu, tác giả trong quá trình dò dẫm thử nghiệm kỹ thuật chồng đặt các màu nguyên trực tiếp lên bề mặt toan, kết hợp việc rải, phân chia bố cục các mảng màu nguyên tạo hình thức cho bức tranh đã vô tình phát hiện khi phối ngẫu những màu nguyên ấy không hề bị xỉn, sắc tươi ròng vốn có của các màu ban đầu vẫn cơ bản được giữ nguyên, thậm chí còn bật lên những tông màu sáng rực rỡ nhờ vào sự phản quang của các trường màu bên cạnh. 

Bằng ngẫu thuật ấy, tác giả phát hiện thêm nếu đặt 2 màu giống nhau trên 2 nền màu khác nhau, ngoài sự phản quang màu tự thân, chúng còn bị ảnh hưởng bởi màu nền, tạo ra sự khác biệt màu tối đa. 

Chưa kể, 2 màu nguyên này còn chịu ảnh hưởng bởi bối cảnh xung quanh - những màu nguyên khác để khi hợp nhất với 2 màu kia sẽ thành một bức tranh.

Tương tự, nếu sử dụng 3, 4, hoặc n màu chồng làm 1 điểm màu, dưới tác động của thủ pháp soi gương, biên độ biểu niệm màu mà chúng tạo ra lại càng phong phú.

Nó là cơ sở để tác giả mạnh tay trong sử dụng kỹ thuật điểm chồng các lớp màu tạo những hình thức màu ban đầu, tính toán kỹ lưỡng màu nào đi với màu nào thì sau khi hòa sắc màu không bị chõi, rồi cấu trúc màu toàn cục cho bức tranh trông thật đăng đối, cả những mảng màu đậm nhạt, những hiệu ứng ánh sáng, sự tương quan xa gần... cũng phải cân nhắc chi li. 

Tác giả tránh tuyệt đối việc sử dụng cọ, bay, dao... tác động trực tiếp lên màu. Nhờ vậy, những cấu trúc phân tử của các màu nguyên không bị vỡ, màu sắc vì thế cũng tươi rực, khác xa việc dùng cọ, bay, dao... vẽ. Tất cả các biến thể màu trong những bức tranh của tác giả đều được hình thành gián tiếp qua “chiếc gương” phản chiếu sự phối trộn màu ngẫu nhiên, trên cơ sở những điều tất nhiên trước đó - những phác thảo về phân chia sắc độ màu, sự cân bằng giữa các mảng màu nguyên, tỷ lệ của các màu theo quy luật tương phản màu tự thân và quy luật tương phản màu đồng thời... 

Thủ pháp tạo ra cái ngẫu nhiên từ cái tất nhiên trước đó đã làm cho những bức tranh của tác giả mang sẵn tính trừu tượng - những ẩn dụ biểu niệm.

Tranh trở thành phương tiện thị giác giúp tác giả khám phá và thưởng thức các sắc thái hình thức của màu. Tất nhiên, các sắc thái hình thức mà tác giả nói ở đây không phải là đường nét, càng không phải lối diễn hình trong không gian 3 chiều, cả những thực tướng theo cái nhìn vật lý cũng không, nó là sắc thái của tự ngã ánh xạ trong những khoảnh khắc sống bất chợt, rực rỡ, lung linh, xám ngắt, trần trụi... Một cái tôi được lắng nghe và thấu hiểu mình qua những ẩn dụ màu.

Tác giả: Trí Tâm