Từ lâu, tình trạng người dân chăn thả gia súc (trâu, bò, ngựa, dê, cừu…) ở ven các trục đường giao thông khá phổ biến.

Ở hai bên đường thường có nhiều bụi cỏ mọc tươi tốt, vì vậy mà người dân có thói quen tận dụng những bụi cỏ đó để chăn thả gia súc, cho chúng tự đi ăn.

Khi đi chăn dắt gia súc, đa số người dân vẫn hay để gia súc tự đi ăn ở hai bên đường; tuy nhiên cũng có một số người “cẩn thận” hơn khi buộc gia súc lại tại các cột mốc, trụ điện, hay gốc cây để chúng tự ăn cỏ trong phạm vi hẹp, rồi lâu lâu chủ gia súc lại chuyển buộc chúng tới một đoạn ven đường khác...

Cả hai hình thức chăn thả gia súc này là cực kỳ nguy hiểm không chỉ cho chính những con gia súc, vốn là tài sản có giá trị của người nông dân; mà còn luôn tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn cho những người điều khiển phương tiện tham gia giao thông trên đường.

Thực tế, từng xảy ra rất nhiều vụ tai nạn giao thông có liên quan tới gia súc thả rông ven đường. Có nhiều vụ gia súc của chủ nuôi bị tông chết, đồng thời người gặp nạn bị thương tích, phương tiện bị hư hại; nhưng cũng có không ít vụ tai nạn sức nghiêm trọng, khi chủ phương tiện tham gia giao thông phải trả giá bằng chính mạng sống của họ…

Vụ tai nạn đau lòng mới nhất vừa xảy ra vào ngày 22/07/2025, trên quốc lộ 25, tại địa bàn xã Uar, tỉnh Gia Lai, khi một thanh niên 21 tuổi chạy xe gắn máy từ xã Phú Túc đi xã Ia Rsai, khi tới đoạn Km87+100m thì tông trúng con bò đang thả rông trên đường, hậu quả thanh niên này tử vong tại chỗ, con bò bị thương…

Tháng 06/2024, tại địa bàn TP.Hà Giang (Hà Giang cũ) một vụ tai nạn tương tự, khi một thanh niên iều khiển xe máy phân khối lớn đã tông trúng con trâu đang băng ngang qua đường, khiến con trâu chết tại chỗ, nam thanh niên bị thương tích nặng… Qua vụ tai nạn giao thông có hậu quả nghiêm trọng mới nhất vừa nêu, cũng như rất nhiều các vụ tai nạn giao thông do tông trúng trâu, bò từng xảy ra, một lần nữa gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng người dân thả rông gia súc ven đường; cũng như việc chấn chỉnh, xử lý của cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương trong vấn đề này…(?!)

Để ngăn ngừa các vụ tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra, cũng như đảm bảo an toàn cho người điều khiển phương tiện tham gia giao thông, thiết nghĩ ngoài việc người dân tự nhận thức và từ bỏ thói quen chăn thả gia súc ở ven đường, thì chính quyền các địa phương cũng cần phải làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền để người dân hiểu rõ sự nguy hiểm, rồi từ bỏ thói quen này. Việc đưa “vấn đề” này vào trường học để căn dặn, nhắc nhở đối với các em học sinh cũng là hết sức cần thiết, bởi trong các gia đình, thường các em nhỏ luôn đảm nhận công việc chăn thả gia súc. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng cần phải xử lý thật nghiêm những trường hợp cố tình vi phạm để tạo “sức nặng” mang tính răn đe…

Được biết, theo quy định tại Điều 32 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024, việc dẫn dắt vật nuôi trên đường bộ phải tuân thủ các nguyên tắc bảo đảm an toàn giao thông. Cụ thể, không được điều khiển, dẫn dắt vật nuôi, điều khiển xe vật nuôi kéo đi vào làn đường dành cho xe cơ giới; không được thả vật nuôi trên đường bộ. Về xử phạt hành chính, căn cứ theo khoản 1 điểm d và khoản 2 điểm c Điều 11 Nghị định số 168/2024 thì phạt tiền từ 150.000 - 600.000 đồng với hành vi trên. Bên cạnh đó, chủ vật nuôi hoặc người thứ 3 liên quan có trách nhiệm bồi thường trong trường hợp tính mạng của người khác bị xâm phạm.

Trong trường hợp nghiêm trọng như vật nuôi gây chết người, chủ vật nuôi hoặc bên thứ 3 liên quan có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vô ý làm chết người, căn cứ theo khoản 1 điều 128 Bộ luật Hình sự năm 2015: "Người nào vô ý làm chết người, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1-5 năm".

Trong tinh thần từ bi và trách nhiệm với cộng đồng, mỗi người nuôi gia súc cũng nên nuôi dưỡng thêm tâm ý giữ gìn sự sống, không chỉ cho vật nuôi mà còn cho chính mình và người khác. Bởi lẽ, gieo nhân bất cẩn thì quả báo đôi khi đến trong khoảnh khắc. Như lời Phật dạy, “hãy sống chính niệm trong từng hành vi nhỏ nhặt”, nếu ai cũng ý thức được điều đó thì sẽ không còn cảnh gia súc thả rông phó mặc cho số phận, cũng không còn những vụ tai nạn thương tâm đáng tiếc xảy ra.

An toàn giao thông, xét cho cùng, không chỉ là chuyện của pháp luật, mà còn là biểu hiện của tâm thức biết thương yêu và tôn trọng mạng sống.

Bài và ảnh: Thạch Bích Ngọc - Đại học Quốc gia Tp.Hồ Chí Minh