Tác giả: Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Hành
Phó Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền công tác dân tộc, tôn giáo – Bộ Dân tộc và Tôn giáo
Tóm tắt
Bài viết triển khai từ Luật Nhân quả như một quy luật phổ quát chi phối đời sống con người, đồng thời soi chiếu trong bối cảnh thế kỷ XXI đầy biến động. Trên nền tảng quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh, lời dạy của Hòa thượng Pháp chủ Thích Trí Quảng (Thích Trí Quảng, 2023) và định hướng của các nghị quyết trọng điểm của Bộ Chính trị, bài viết luận giải vai trò của nhân quả trong hành trình đi tìm hạnh phúc đích thực. Qua đó, mở ra những khuyến nghị chính sách và định hướng triết học mang tầm quốc tế.
Từ khóa: Nhân quả; Hạnh phúc; Minh Dực; Phật học ứng dụng; Triết học toàn cầu.
Abstract
This paper examines the Law of Cause and Effect as a universal principle shaping human life, within the turbulent dynamics of the 21st century. Drawing from the perspectives of the Communist Party of Vietnam, the thoughts of President Ho Chi Minh, the teachings of Supreme Patriarch Thich Tri Quang, and the orientations of key Politburo resolutions, the study argues that causality serves as an 'invisible conductor' in the symphony of modern civilization. It explores the implications of causality for individual well-being, community solidarity, and global sustainable development. By integrating insights from Phật học ứng dụng, political philosophy, and international reports such as the World Happiness Report (2024), UNDP Human Development Report (2024), and IPCC Synthesis Report (2023), the article provides policy recommendations and philosophical reflections with global significance. It concludes that authentic happiness in the 21st century cannot be measured solely by material growth but must be rooted in ethical causality, justice, and compassion.
Keywords: Causality; Happiness; Minh Duc (Minh Dực); Applied Buddhism; Global Philosophy.
1. Khúc dạo đầu của Symphony
Trong mọi nền văn minh, câu hỏi muôn thuở vẫn còn vang vọng: con người sống để làm gì và hạnh phúc nằm ở đâu? Thế kỷ XXI, nhân loại đang chứng kiến những bước tiến chưa từng có của khoa học – công nghệ, sự hội nhập toàn cầu sâu rộng, đồng thời đối mặt với những nghịch lý: vật chất dồi dào nhưng tinh thần trống rỗng, tiện nghi hiện đại song đi kèm bất an hiện sinh, khát vọng vươn cao nhưng vẫn day dứt trước những hố sâu bất bình đẳng và khủng hoảng niềm tin.
Trong cơn xoáy ấy, triết lý Nhân quả hiện lên như một “Symphony bí mật” – bản nhạc nền thầm lặng nhưng công bằng, bền bỉ và vô hình, chi phối từng nốt nhạc của đời sống: từ khổ đau đến an lạc, từ thất bại đến thành công, từ tan vỡ đến đoàn tụ.
Chủ tịch Hồ Chí Minh (Hồ Chí Minh, 1952) từng căn dặn: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó.” Ở đây, “đức” chính là Nhân, còn thành công – hạnh phúc chính là Quả. Câu nói giản dị mà thấm đẫm quy luật vũ trụ, soi sáng cho mỗi cá nhân và cho cả quốc gia: hạnh phúc không đến từ sự ban phát của thần linh, không phải may rủi ngẫu nhiên, mà là kết quả tất yếu của những gì con người gieo trồng.
Thế kỷ XXI cũng chính là thời đại mà Nhân quả vượt khỏi phạm vi cá nhân để trở thành quy luật toàn cầu. Một quốc gia gieo tham lam khai thác môi trường sẽ phải gặt lấy hệ lụy biến đổi khí hậu không chỉ cho riêng mình mà còn cho cả nhân loại. Một xã hội dung dưỡng bất công và bạo lực sẽ sớm đối diện với khủng hoảng niềm tin và sự rạn vỡ đoàn kết. Ngược lại, khi nhân loại cùng nhau gieo hạt giống tử tế, công bằng, hòa bình và hợp tác, thì tương lai chung sẽ là một bản hòa ca hạnh phúc, vang vọng không chỉ trong từng gia đình, từng cộng đồng mà trong cả vận mệnh toàn cầu.
Văn kiện Đại hội XIII (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 2021) của Đảng đã nhấn mạnh: “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.” Lời khẳng định ấy không chỉ là mục tiêu phát triển quốc gia, mà còn là minh chứng rằng tư tưởng Nhân quả đã được thể chế hóa thành khát vọng chính trị và lý tưởng dân tộc. Nó kết nối trực tiếp triết lý ngàn đời của Phật học với con đường phát triển bền vững, nhân văn mà Việt Nam đang kiến tạo trong kỷ nguyên hội nhập.
Nhìn từ viễn cảnh này, hạnh phúc đích thực của thế kỷ XXI không thể chỉ đo bằng chỉ số GDP, hay bằng thành tựu công nghệ, mà phải đo bằng đạo lý nhân quả được gieo vào đời sống: con người gieo gì sẽ gặt nấy; dân tộc gieo gì sẽ dựng nên vận mệnh; nhân loại gieo gì sẽ kiến tạo tương lai.
Chính ở điểm này, Luật Nhân quả trở thành “invisible conductor” – giữ nhịp, điều hòa các bè trầm khổ đau và bè cao hy vọng, để Symphony bí mật của thế kỷ XXI dẫn nhân loại đến bình minh hạnh phúc.
2. Nhân quả – Quy luật phổ quát của vũ trụ
Trong muôn vàn quy luật chi phối sự tồn tại, con người có thể tranh luận về triết học, hoài nghi về tôn giáo, hoặc bất đồng về ý thức hệ, nhưng chưa từng ai có thể phủ nhận quy luật Nhân quả. Từ hạt giống gieo xuống đất, đến vận mệnh một quốc gia; từ một ý nghĩ thoáng qua, đến những biến cố toàn cầu – tất cả đều tuân theo một logic bất biến: cái gì được gieo sẽ thành quả, cái gì được gây sẽ sinh hậu quả. Nhân quả, vì vậy, không chỉ là triết lý Phật học mà là mạch ngầm phổ quát của vũ trụ và xã hội loài người.
Trong kinh điển, Nhân quả được mô tả như chiếc bóng của thân thể: luôn đi theo, dù con người có muốn phủ nhận hay che giấu. Hành động thiện sẽ sinh ra quả lành, hành động ác tất dẫn đến quả khổ. Đây không phải sự hăm dọa luân lý, mà là nguyên lý công bằng tuyệt đối, không thiên vị một ai. Chính vì vậy, Hòa thượng Pháp chủ Thích Trí Quảng (Thích Trí Quảng, 2023) mới khẳng định: “Nhân quả là nền tảng đạo đức, là sự công bằng tuyệt đối, không thiên vị ai.” Câu nói ấy, giản dị mà sắc bén, đã đưa Nhân quả từ cõi thiêng liêng của triết lý thành nguyên tắc ứng xử thiết thân trong đời sống hôm nay.
Điều đặc biệt là, những minh triết của Phật giáo ấy lại đồng vọng với định hướng phát triển của thời đại. Văn kiện Đại hội XIII (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 2021) của Đảng nhấn mạnh: “Phát triển nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; gắn với phát triển văn hóa, bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường.” Đằng sau câu chữ tưởng chừng khô khan của chính trị là tinh thần Nhân quả: gieo hạt giống công bằng, khoa học, văn hóa, môi trường, tất yếu sẽ gặt thành quả phát triển bền vững và hạnh phúc nhân dân. Không gieo thì không gặt, gieo lệch lạc thì quả đắng không thể tránh.
Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo (2016) đã thể chế hóa nguyên tắc căn bản: “Nhà nước tôn trọng và bảo hộ quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của mọi người.” Đây không chỉ là một điều luật, mà là sự xác tín chính trị: mỗi con người đều có quyền gieo trồng hạt giống niềm tin, tự do chọn con đường tâm linh phù hợp để tìm đến an lạc. Khi quyền ấy được bảo hộ, Nhân quả không còn dừng lại ở nhận thức cá nhân, mà trở thành hành lang pháp lý cho sự công bằng tinh thần và an lạc xã hội.
Nếu mở rộng tầm nhìn ra thế giới, Nhân quả hiện diện trong mọi hệ hình tri thức.
Vật lý học khẳng định: “Mỗi tác động đều tạo ra một phản lực tương ứng.” Sinh học chứng minh: tiến hóa diễn ra theo cơ chế chọn lọc – gieo biến dị, gặt thích nghi. Kinh tế học cho thấy: bất bình đẳng kéo dài tất yếu dẫn đến xung đột, còn công bằng mở đường cho ổn định và thịnh vượng. Chính trị học cảnh báo: bạo lực, cực đoan, tham nhũng là nhân gây ra sự sụp đổ niềm tin công chúng. Ngược lại, minh bạch, đoàn kết và chia sẻ sẽ tạo nên quả ngọt của niềm tin xã hội.
Điều ấy cho thấy: dù nhìn từ Phật học, từ khoa học tự nhiên hay khoa học xã hội, quy luật Nhân quả đều tồn tại như một sự thật khách quan, bất khả phủ nhận. Nếu Phật học trao cho ta ánh sáng minh triết, thì Đảng và Nhà nước biến ánh sáng ấy thành chính sách và pháp luật; nếu khoa học diễn giải bằng công thức, thì đời sống minh chứng bằng thực nghiệm.
Chính ở sự hội tụ ấy, Nhân quả không chỉ còn là một niềm tin tôn giáo, mà trở thành luật phổ quát của vũ trụ và xã hội loài người – chiếc cầu nối giữa triết lý cổ xưa và khát vọng phát triển bền vững của nhân loại trong kỷ nguyên mới.

3. Hạnh phúc dưới ánh sáng Nhân quả
Hạnh phúc là ước mơ muôn thuở của nhân loại. Nhưng thế kỷ XXI chứng kiến một nghịch lý lớn: chưa bao giờ con người có nhiều của cải vật chất, tiện nghi và tri thức như hôm nay, nhưng cũng chưa bao giờ tiếng thở dài về bất hạnh, trống rỗng và lo âu lại vang vọng đến thế. Điều đó đặt ra một câu hỏi căn bản: phải chăng hạnh phúc không nằm ở những gì ta sở hữu, mà ở cách ta gieo trồng những hạt nhân trong đời sống?
Hòa thượng Pháp chủ Thích Trí Quảng (Thích Trí Quảng, 2023) từng khẳng định: “Nhân quả là nền tảng đạo đức, là sự công bằng tuyệt đối, không thiên vị ai.” Công bằng ấy chính là ngưỡng cửa mở ra cho mọi người: không ai bị loại trừ khỏi cơ hội hạnh phúc. Người giàu hay nghèo, học thức cao hay thấp, địa vị lớn hay nhỏ – tất cả đều được đứng ngang hàng trước Nhân quả. Hạnh phúc, do đó, không còn là một sự ban phát ngẫu nhiên, càng không phải là đặc quyền của số ít, mà là thành quả tất yếu của quá trình gieo nhân lành.
3.1. Hạnh phúc cá nhân – an lạc từ nội tâm
Ở cấp độ cá nhân, Nhân quả soi rọi vào từng suy nghĩ, lời nói, hành động. Người biết gieo nhân thiện – lòng tử tế, sự trung thực, tinh thần trách nhiệm – sẽ gặt quả bình an, thư thái và tin cậy. Ngược lại, gieo nhân tham lam, gian dối, ích kỷ thì quả tất yếu là bất an, lo lắng, sợ hãi. Chính vì vậy, hạnh phúc cá nhân không phụ thuộc vào hoàn cảnh, mà gắn chặt với đạo đức và sự tự chủ tâm linh. Đây cũng là lý do trong đời sống hiện đại, ngày càng nhiều người quay về với thiền, chính niệm, lối sống giản dị – như một cách gieo lại nhân lành cho chính mình.
3.2. Hạnh phúc cộng đồng – đoàn kết và sẻ chia
Ở cấp độ cộng đồng, Nhân quả vận hành như sợi dây vô hình kết nối từng cá nhân thành khối thống nhất. Một gia đình biết sống hòa thuận, một làng quê duy trì tình nghĩa tương thân, một xã hội đề cao công bằng và liêm chính – tất cả đều gieo những hạt nhân tốt lành, để gặt quả là sự gắn kết, niềm tin và phát triển. Văn kiện Đại hội XIII (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 2021) của Đảng đã chỉ rõ: “Phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.” Hạnh phúc ở tầm cộng đồng không chỉ là sự đủ đầy vật chất, mà còn là không khí văn hóa, đạo đức, niềm tin xã hội – những yếu tố được tạo nên từ chính Nhân quả trong hành xử hàng ngày.
3.3. Hạnh phúc nhân loại – hòa bình và phát triển bền vững
Báo cáo Phát triển Con người của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP, 2024) nhấn mạnh rằng, mặc dù kinh tế toàn cầu có sự tăng trưởng, vẫn còn gần 1,2 tỷ người đang sống trong cảnh nghèo đa chiều, phản ánh rõ khoảng cách giữa sự giàu có về vật chất và hạnh phúc đích thực.
Báo cáo Tổng hợp của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC, 2023) cảnh báo rằng nhiệt độ toàn cầu đã tăng 1,1°C so với thời kỳ tiền công nghiệp, kéo theo những hệ quả nghiêm trọng đối với hệ sinh thái và đời sống con người.
Theo Báo cáo Hạnh phúc Thế giới (World Happiness Report, 2024), Phần Lan, Đan Mạch và Iceland liên tục đứng ở nhóm dẫn đầu bảng xếp hạng hạnh phúc toàn cầu, trong khi nhiều quốc gia đang phát triển vẫn gặp khó khăn do bất bình đẳng xã hội và sự suy yếu của niềm tin cộng đồng.
Ở cấp độ toàn cầu, Nhân quả bộc lộ sức mạnh khốc liệt hơn bao giờ hết. Biến đổi khí hậu, chiến tranh, dịch bệnh, khủng hoảng kinh tế – tất cả đều không phải “tai ương từ trời”, mà là quả báo tập thể từ những “nhân” mà nhân loại đã gieo: lòng tham vô độ, chủ nghĩa vị kỷ quốc gia, sự thờ ơ với môi trường và bất công xã hội. Trước thực trạng ấy, lời nhắc của Tổng Bí thư Tô Lâm (Tô Lâm, 2025) tại Hội nghị P4G trở nên vang vọng: “Phát triển bền vững, ứng phó biến đổi khí hậu, thúc đẩy tăng trưởng xanh là con đường nhân loại phải cùng đi, không một quốc gia nào có thể đứng ngoài.” Đây là sự khẳng định hùng hồn của quy luật Nhân quả ở tầm quốc tế: gieo ích kỷ – gặt khổ đau; gieo hợp tác, sẻ chia – gặt hòa bình và hạnh phúc chung.
3.4. Một Symphony nhiều tầng hạnh phúc
Trong ánh sáng Nhân quả, hạnh phúc không còn là khái niệm mơ hồ, mà trở thành kết quả có thể kiến tạo. Ở tầng cá nhân, đó là an lạc nội tâm; ở tầng cộng đồng, đó là đoàn kết và niềm tin; ở tầng nhân loại, đó là hòa bình và phát triển bền vững. Tất cả hợp lại thành một Symphony, nơi mỗi nhạc cụ – cá nhân, gia đình, xã hội, quốc gia – đều có vai trò riêng, nhưng chỉ khi hòa điệu trong nhịp Nhân quả mới tạo thành khúc ca hạnh phúc của thế kỷ XXI.
4. Thế kỷ XXI – Bản giao hưởng nhiều bè: cơ hội và thách thức
Một Symphony lớn bao giờ cũng có nhiều bè: có bè trầm vang lên từ khổ đau, có bè cao ngân nga hy vọng, có những đoạn dồn dập của khủng hoảng, và cả những khoảng lặng sâu xa để con người tự vấn. Thế kỷ XXI cũng vậy – chính là Symphony khổng lồ của nhân loại, nơi Nhân quả đóng vai trò invisible conductor, dẫn dắt từng tiết tấu cơ hội và thách thức.
4.1. Bè trầm – những “quả đắng” nhân loại phải trả
Những năm đầu thế kỷ XXI đã chứng kiến những nốt nhạc trầm buồn: biến đổi khí hậu khốc liệt, đại dịch toàn cầu, bất ổn địa chính trị, khủng hoảng năng lượng, và sự gia tăng khoảng cách giàu nghèo. Đây không phải là sự trừng phạt mơ hồ, mà là quả báo tập thể của những “nhân” đã gieo từ nhiều thập kỷ trước: lòng tham vô độ trong khai thác tài nguyên, cơn nghiện tiêu thụ không giới hạn, sự mù quáng chạy đua vũ khí, và thái độ dửng dưng với công bằng xã hội. Bè trầm ấy nhắc nhở nhân loại: không một hành động nào biến mất, tất cả đều lưu lại hậu quả trong Symphony Nhân quả.
4.2. Bè cao – những giai điệu hy vọng đang trỗi dậy
Song song, cũng đang cất lên những nốt nhạc trong trẻo: công nghệ xanh, trí tuệ nhân tạo phục vụ nhân văn, xu thế hợp tác quốc tế, phong trào toàn cầu vì công lý khí hậu, và sự thức tỉnh tinh thần nơi giới trẻ. Đây là những hạt giống mới, gieo trong khát vọng thay đổi, và đang dần ngân vang thành bè cao của hy vọng. Chúng cho thấy, Nhân quả không chỉ cảnh báo bằng quả đắng, mà còn ban thưởng bằng quả ngọt, nếu nhân lành được gieo kịp thời.
4.3. Những chủ âm thời sự – bốn Nghị quyết trụ cột
Trong dàn nhạc thời đại ấy, các Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị chính là những chủ âm nổi bật, mang tính định hướng cho “Symphony Việt Nam” trong hợp âm chung của thế giới:
4.3.1. Nghị quyết 57-NQ/TW (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 2025a) về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số: Đây là lời xác tín rằng “gieo” tri thức, sáng tạo, chuyển đổi số minh triết thì sẽ “gặt” quả phát triển nhanh, bền vững, nhưng nếu gieo công nghệ lệch lạc (giả dối, thao túng, phi đạo đức), thì quả tất yếu là khủng hoảng niềm tin, lệ thuộc và mất nhân tính.
4.3.2. Nghị quyết 59-NQ/TW (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 2025b) về hội nhập quốc tế: Thế kỷ XXI không còn chỗ cho những bản nhạc độc tấu. Hội nhập là gieo nhân hợp tác, sẻ chia, từ đó gặt quả hòa bình và phồn vinh. Ngược lại, khép kín và cực đoan chỉ dẫn đến cô lập, xung đột. Đây chính là quy luật Nhân quả vận hành ở quy mô quốc gia – quốc tế.
4.3.3. Nghị quyết 66-NQ/TW (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 2025c) về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật: Pháp luật là bản tổng phổ của xã hội – nơi Nhân quả được thể chế hóa thành quy tắc. Gieo nhân thượng tôn pháp luật, công bằng, minh bạch thì gặt quả niềm tin xã hội. Ngược lại, dung dưỡng bất công và tham nhũng thì quả là sự rạn vỡ đoàn kết và suy thoái quốc gia.
4.3.4. Nghị quyết 68-NQ/TW (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 2025d) về phát triển kinh tế tư nhân: Kinh tế tư nhân chính là bè nhạc năng động, quyết định sức sống Symphony kinh tế. Nếu chỉ gieo nhân lợi nhuận mù quáng, bỏ quên đạo lý và môi trường, quả sẽ là khủng hoảng xã hội. Nhưng nếu gieo nhân trí tuệ, sáng tạo, trách nhiệm xã hội, quả sẽ là một cộng đồng doanh nghiệp giàu bản lĩnh, góp phần kiến tạo hạnh phúc chung.
4.4. Nhạc trưởng vô hình – Nhân quả
Tất cả cho thấy: Nhân quả chính là invisible conductor của Symphony thế kỷ XXI. Nó giữ nhịp, điều tiết, kết nối các bè trầm – cao, chỉ ra đâu là cơ hội, đâu là thách thức. Không còn chỗ cho sự ngụy biện “tại sao bất hạnh đến?”, mà chỉ còn câu hỏi: “Chúng ta đã gieo gì để quả ấy đến?” Và từ đó, con đường được mở ra: muốn thay đổi quả, trước hết phải thay đổi nhân.
5. Hướng tới hạnh phúc đích thực – Lời kết của Symphony
Trong mọi Symphony, đoạn kết bao giờ cũng là sự tổng hòa: các bè trầm – cao, mạnh – nhẹ, bi – hùng được gom lại thành một hợp âm lớn, để rồi vỡ òa trong dư âm ngân vang. Bản giao hưởng Nhân quả của thế kỷ XXI cũng đi đến đoạn kết như vậy. Sau những nốt nhạc buồn của khủng hoảng, những bè cao của hy vọng, những tiết tấu gấp gáp của cơ hội và thách thức, nhân loại được đặt trước một câu hỏi cốt tử: liệu chúng ta có đủ trí tuệ và bản lĩnh để biến thế kỷ XXI thành thế kỷ của hạnh phúc đích thực hay không?
Hạnh phúc ấy không phải là thứ đến từ may rủi. Nó không thể được đo đếm bằng tăng trưởng kinh tế thuần túy, càng không thể ban phát bởi một thế lực siêu hình nào. Hạnh phúc – trong ánh sáng Nhân quả – là hoa trái tất yếu của đạo lý công bằng và nhân văn. Nó chỉ nảy nở khi nhân loại gieo những hạt giống tử tế: liêm chính, sẻ chia, hợp tác, tôn trọng thiên nhiên và con người.
Chính vì thế, Văn kiện Đại hội XIII (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 2021) của Đảng đã khẳng định: “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.” Câu chữ ấy không chỉ là mục tiêu chiến lược, mà còn là tuyên ngôn: hạnh phúc của dân tộc gắn liền với hạnh phúc nhân loại, và muốn có hạnh phúc thì phải gieo đúng “nhân” từ hôm nay.
Hãy thử hình dung: nếu mỗi cá nhân gieo nhân thiện lành, sẽ gặt được an lạc nội tâm; nếu mỗi cộng đồng gieo nhân công bằng, sẽ gặt được đoàn kết và niềm tin; nếu nhân loại gieo nhân hợp tác, sẻ chia, sẽ gặt được hòa bình và phát triển bền vững. Đó chính là hợp âm vĩ đại của hạnh phúc – một hợp âm không chỉ vang trong tâm thức từng người, mà còn vọng khắp các châu lục, kết nối mọi nền văn minh trong một nhịp đập chung.
Ở điểm này, Nhân quả hiện lên không chỉ như một quy luật triết học, mà như một invisible conductor của thế kỷ XXI – điều tiết những bè nhạc rời rạc thành khúc giao hưởng hùng tráng. Và nhiệm vụ của mỗi chúng ta, của mỗi dân tộc, của toàn nhân loại, là biết hòa nhịp với nhạc trưởng ấy: gieo hạt giống thiện, gieo khát vọng đẹp, gieo niềm tin sáng – để cùng nhau kiến tạo một bản nhạc hạnh phúc không hồi kết.
Khúc nhạc đã đến đoạn kết, nhưng dư âm vẫn còn ngân mãi. Nó vang lên lời nhắc nhở: hãy gieo bằng trái tim sáng, bằng khối óc minh triết, để thế kỷ XXI thật sự là thế kỷ của hạnh phúc nhân loại. Không phải thứ hạnh phúc ngẫu nhiên hay mong manh, mà là hạnh phúc bền vững – được viết nên từ chính bàn tay và khối óc của con người, từ chính quy luật Nhân quả công bằng, vĩnh hằng.
Bảng: So sánh Chỉ số Hạnh phúc Thế giới và Chỉ số Phát triển Con người (HDI) năm 2024 của một số quốc gia

Chú thích tiêu đề bài nghiên cứu:
-Tiếng Việt: Bản giao hưởng bí mật của thế kỷ XXI
-Tiếng Anh: The Untold Symphony of the 21st Century
Tài liệu tham khảo:
1. Ban Chấp hành Trung ương Đảng. (2025a). Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Hà Nội: Văn phòng Trung ương Đảng.
2. Ban Chấp hành Trung ương Đảng. (2025b). Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Hà Nội: Văn phòng Trung ương Đảng.
3. Ban Chấp hành Trung ương Đảng. (2025c). Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Hà Nội: Văn phòng Trung ương Đảng.
4. Ban Chấp hành Trung ương Đảng. (2025d). Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên mới. Hà Nội: Văn phòng Trung ương Đảng.
5. Hồ Chí Minh. (1952). Đời sống mới. Hà Nội: Nhà xuất bản Sự thật.
6. Thích Trí Quảng. (2023). Đạo Phật và hạnh phúc nhân sinh. Thành phố Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Tôn giáo.
7. Tô Lâm. (2025). Phát biểu tại Hội nghị P4G, Hà Nội.
8. Tổng cục Thống kê. (2024). Niên giám thống kê Việt Nam 2024. Hà Nội: NXB Thống kê.
9. United Nations Development Programme. (2024). Human Development Report 2024: Breaking the gridlock. New York: UNDP.
10. Intergovernmental Panel on Climate Change. (2023). Climate change 2023: Synthesis report of the IPCC Sixth Assessment Report (AR6). Geneva: IPCC.
11. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (2023). Global report on culture and sustainable development. Paris: UNESCO.
12. World Happiness Report. (2024). World Happiness Report 2024: Sustainable happiness in an uncertain world. New York: Sustainable Development Solutions Network.
Tác giả: Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Hành
Phó Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền công tác dân tộc, tôn giáo – Bộ Dân tộc và Tôn giáo
Bình luận (0)